Jedwabno Miejscowosci

KOT

Wieś położona ok. 1 km. na południe od drogi Jedwabno - Nidzica, ok. 10 km. na południowy - zachód od Jedwabna.

Przez miejscowość przepływa rzeka "Omulew".

We wsi znajduje się:
1. Sklep spożywczo-przemysłowy
2. Gospodarstwo agroturystyczne - p. Boćkowski
3. Cmentarz ewangelicki - zamknięty
W miejscowości występuje zabudowa letniskowa.

HISTORIA WIOSKI

Historia Kota to historia trzech zasadniczych części tej miejscowości, czyli wieś, majątek Omulew i Majątek Omulewski Młyn.
Najwcześniej powstał majątek Omulew, kiedy to książę Albrecht nadał 11 łanów rodzinie Finckensteinów. W 1623 r. książę Jerzy Wilhelm zapisał Johannesowi Plagga karczmę, którą później nazwano Babakrug. Leżała ona nad rzeką Omulew, na odcinku między jeziorem Omulew a wsią Kot. Bliższego położenia karczmy Babakrug nie można ustalić. Należy sądzić, że jako samotna karczma leżała na szlaku drogowym, wiodącym przez rzekę Omulew. Spis katastralny z 1717 r. wymienia majątek Omulew i karczmę Babakrug razem. Majątek Omulew posiadał wówczas wciąż 11 łanów, natomiast do karczmy należał 1 łan. Jako właściciela majątku i karczmy podano Wilhelma Ernesta Grafa von Finckenstein. W 1782 r.Babakrug posiadała 3 budynki, a w 1817 r. był już tylko 1 budynek mieszkalny, w którym mieszkało13 osób. Natomiast majątek Omulew miał wtedy 8 budynków mieszkalnych i liczył 52 mieszkanców.
W spisie majątków z 1879 r. na temat Omulwi znajduje się następująca wzmianka: "Omulef, Rittergut, mit Czarna, köllm.", co znaczy: "Omulew, majątek rycerski, z Czarną, chełm [osiedle chełmińskie]".Osiedle Czarna znajdowało się między jeziorem Czarnym a jeziorem Omulew. W 1782 r. osiedle to posiadało tylko 1 chałupę, natomiast w 1848 r. i w 1861 r. znajdowały się tam 3 budynki mieszkalne, a liczba mieszkańców wynosiła odpowiednio: 24 i 20. Nie można ustalić od którego roku Czarna należała do majątku Omulew. W 1879 r. majątek Omulew posiadał 657 ha, w tym 167 ha wód i 92 ha lasów, 10 ha odłogów i dróg, 85 ha łąk, 303 ha gruntów ornych. W majątku znajdowała się cegielnia, gorzelnia i piec do wypalania wapna. W 1885 r. majątek liczył 91 mieszkańców. W spisie majątków Niekammera z 1909 r. znajdujemy następującą wzmiankę: "Omulef, Rittergut, mit Czarna, köllm. Gut, und Babakrug" ("Omulew, majątek rycerski z Czarną, majątkiem chełmińskim, i Babakrug"). Oznacza to, że jeszcze na początku XX wieku istniała zarówno Babakrug, jak i Czarna.
Omulewski Młyn (Przysowa) leżał nad rzeką Omulew, w miejscu gdzie dzisiaj położona jest siedziba leśnictwa Dębowiec. Najstarsza wzmianka na temat Omulewskiego Młyna znajduje się w dokumencie z 6 kwietnia 1742 r. Młynarz Goroncy otrzymał wtedy przywilej na prowadzenie tartaku, położonego nad Omulwią. W 1752 r. właścicielem Omulewskiego Młyna był Gustaw Paulini. W rękach rodziny Paulinich majątek ten pozostał do 1945 r. W 1817 r. w Omulewskim Młynie znajdowały się 3 budynki mieszkalne, w których mieszkało 17 osób. W spisie z 1820 r. podano drugą nazwę tego majątku - Przysowa. W 1879 r. majątek liczył 144 ha i miał do zapłacenia 198 marek podatku. W 1885 r. Omulewski Młyn obejmował 188 ha, w tym 114 ha gruntów ornych, 8 ha łąk i 8 ha lasów. W 1829 r. jako właściciela Omulewskiego Młyna wymieniono Adolfa Pauliniego. Majątek obejmował wtedy 126 ha, w tym 70 ha gruntów ornych, 10 ha pastwisk i 26 ha lasów i wód.
Wieś Kot do 1945 r. nosiła nazwę Omulefofen, czyli Omulewski Piec. W dokumencie z 17 sierpnia 1742 r. Kot został określony, jako wieś zajmująca się wyrobem smoły. Pięciu smolarzy posiadło wówczas łącznie 37 łanów i 11 mórg oleckich ziemi. W 1817 r. wieś liczyła 24 chałupy i 130 mieszkańców. W 1822 r. w Kocie mieszkało 19 chłopów szkatułkowych, podleśniczy Kozłowski i kowal. Wieś posiadała wtedy 40 łanów, 11 mórg i 47 prętów oleckich ziemi. W 1885 r. Kot liczył 325 mieszkańców.
W 1910 r. poszczególne części wsi przedstawiają się następująco: majątek Omulew - 1020,5 ha i 28 mieszkańców, majątek Omulewski Młyn - 99,2 ha i 16 mieszkańców, Kot (Omulewski Piec) - 779,2 ha i 325 mieszkańców. W 1928 r. majątki Omulew i Omulewski Młyn oraz wieś Kot zostały połączone i razem stworzyły sołectwo Kot (Omulewski Piec). W 1939 r. sołectwo to liczyło 518 mieszkańców.

Zdjęcia: Krzysztof Nikadon

Szlaki Turystyczne PDF

POZDROWIENIA

Warning: mysql_connect(): No such file or directory in /home/jedwabno/public_html/inne/pozdrowienia_zobacz.php on line 2
No such file or directory